ساخت فیلم کمدی یا ترسناک مثل راه رفتن بر لبه تیغ است!

– آیا از وضعیت اکران و فروش «آهنگ دونفره» و میزان استقبال مخاطبان از این فیلم رضایت دارید؟

اگرچه فروش فیلم نسبت به مدت‌زمان اکرانش بد نبوده، ولی به هر حال این واقعیت را کتمان نمی‌توان کرد که وضعیت اکران فیلم در شرایط فعلی راضی‌کننده نبوده و دلیلش هم این است که سانس‌های مناسبی به‌ ما داده نشد. بیشتر سانس‌های ما مثل ساعت ۱۱ صبح و ۳ بعد از ظهر، سانس‌های مرده هستند که کسی در آن ساعات به سینما نمی‌رود. جالب اینکه حتی سینمای سرگروه هم سانس‌های خوبی به ما نداده و این در حالی است که «آهنگ دونفره» فیلمی کمدی است و باید زمانی نمایش داده شود که خانواده‌ها بتوانند به سینما بروند و از فیلم لذت ببرند.

 

-شما جز واکنش رسانه‌ای، آیا عکس‌العملی به این موضوع نشان داده‌اید؟

کاری که در این زمینه از ما برمی‌آمده، انجام داده‌ایم. مگر جز اعتراض به اینکه چرا نباید از سینمای مستقل و فیلمسازان زن حمایت شود، کار دیگری هم می‌شود کرد؟ ما این را در این مدت بارها گفته‌ایم که این بی‌عدالتی دلسردکننده‌ای که در اکران فیلم‌ها دیده می‌شود قطعا به نفع سینما نیست و نخواهد بود.

 

-مشکل‌تان در این زمینه فقط سانس‌های مرده اکران بوده؟

نه؛ کمبودهای زیادی داریم. مثلا تبلیغ، به خصوص تبلیغ ماهواره‌ای هم کم داریم. به هر حال، فیلمی که اکران می‌شود نیاز به تبلیغات دارد. اما تلویزیون به دلیل فضای موسیقایی فیلم اجازه تبلیغ به‌ ما نداده است.

 

 

-ظاهرا مجوز اکران خود را به سختی گرفته‌اید و روی پرده آوردن فیلم سخت‌تر هم بوده؛ درست است؟

ببینید؛ نویسنده فیلمنامه ما بابک کایدان است که سال‌های سال در تلویزیون، سینما و نمایش خانگی سابقه دارد و حساسیت‌ها و ممیزی‌های ارشاد را در قبال موضوعاتی مانند موضوع فیلم «آهنگ دونفره» به‌خوبی می‌شناسد. برای همین هم فیلمنامه ما برای دریافت مجوز نمایش مشکلات زیادی نداشت و حالا هم به جرأت می‌توانم بگویم که خیلی دچار ممیزی نشده‌ایم.

 

-درباره قطعات موسیقی‌تان چه؟

تقریبا تمام قطعات موسیقایی فیلم هم از مرکز موسیقی مجوز گرفته که شامل تمام کلیپ‌ها و کنسرت‌های داخل فیلم نیز هست. جالب اینکه حتی دو ترانه جدید فرزاد فرزین برای این فیلم هم از مرکز موسیقی مجوز دارند.

 

 

-در زمان اکران از همزمانی اکران فیلم خود با فیلم پرفروش «فسیل» نمی‌ترسیدید؟ آیا از این موضوع راضی بودید؟

«فسیل» رقیب بزرگی است که بیشتر از 120 میلیارد تومان فروخته. اکران فیلم «آهنگ دونفره» در این شرایط ریسک بود. این پوئن را داشتیم که «فسیل» به هر حال بعد از دو سال کرونایی پای مردم را به سینماها باز کرده بود و بنابراین این احتمال وجود داشت مخاطبانی که برای تماشای آن فیلم به سینما می‌آیند، مشتاق بشوند فیلم ما را هم ببینند. اما موضوع دیگر همزمانی اکران با فیلمی بود که تقریبا همه تبلیغات روی آن متمرکز بود و هر سینمادوستی که پای گیشه می‌رفت، در وهله اول برای خرید بلیت و تماشای آن فیلم بود و این می‌توانست برای فیلمی مانند «آهنگ دونفره» آسیب‌زننده باشد، حتی به‌رغم اینکه «آهنگ دونفره» فیلمی کمدی و مفرح با فضای شاد است و مخاطب را راضی از سالن سینما بیرون می‌فرستد.

 

 

-حالا اگر زمان به عقب برگردد و دوباره قدرت انتخاب داشته باشید، این کار را باز هم می‌کنید؟

می‌توانم به سوال شما این‌جور هم پاسخ دهم که چاره‌ای جز اکران فیلم در این شرایط نداشتیم. در واقع ما ابتدا قصد داشتیم «آهنگ دونفره» را نوروز اکران کنیم، اما از آنجایی که این فیلم اول من بود و اکران نوروز را به تازه‌واردها نمی‌دهند، این اتفاق رخ نداد. ببینید؛ در مسیر ساخت فیلم اول موانع و دست‌اندازهای زیادی به خصوص برای خانم‌ها وجود دارد. در زمان ساخت این فیلم مدام با این سوال مواجه بودم که چرا برای اولین فیلمت کمدی گیشه‌ای می‌سازی؟ جالب اینکه حتی همکاران خودمان در سینما هم چنین نگاهی داشتند و مثلا انتقادشان این بود که چرا یک کارگردان زن باید کمدی بسازد!

 

 

-خانم ارزانش! می‌توانید بگویید نقطه آغاز «آهنگ دونفره» کجا بوده؟

طرح اولیه این فیلم از آقای مصطفی زندی بود که یک کمدی درباره موسیقی نوشته بود. بعد از اینکه آن را پسندیدم، قرار شد فیلمنامه را آقای بابک کایدان بنویسد. بعد از آن هم آقای نوروزبیگی تهیه‌کنندگی فیلم را قبول کردند و مراحلی مانند دریافت پروانه ساخت فیلم را پی گرفتند که البته به دلیل حساسیت‌هایی که روی من به‌عنوان کارگردان زن فیلم‌اولی که می‌خواهد کمدی گیشه‌ای بسازد وجود داشت، حدود چهار ماه طول کشید.

 

 

-یعنی هنوز هم زن بودن یک کارگردان باعث حرف و حدیث و جنجال می‌شود؟

وضعیت سینماگران زن در ایران همیشه محل بحث بوده است. در واقع، از همان ابتدای تاریخ سینمای ما، فیلمسازی در اختیار مردان بوده و زنان خیلی دیر وارد عرصه کارگردانی شده‌اند. برای همین هم پیش از انقلاب تعداد فیلمسازان زن انگشت‌شمار بود. بعد از انقلاب هم با اینکه ورود فیلمسازان زن به عرصه سینما سرعت بیشتری گرفت، ولی باز هم تعداد فیلمسازان زن نسبت به کارگردان‌های مرد بسیار اندک است. در حقیقت، با اینکه فیلمسازی به‌طور کلی کار سخت و دشواری است، ولی در این بین زنان با دشواری‌های بیشتری مواجه هستند.

 

 

-گذشته از این مشکلات عام، شما آیا مشکل خاصی نیز در این میان داشتید؟

خب؛ من هم مثل هر فیلمساز زن دیگری با مشکل عدم اعتماد مواجه بودم و به‌ من پیشنهاد می‌دادند کار دیگری بسازم. از همان زمانی که تصمیم گرفتم این فیلم را بسازم و برای دریافت پروانه ساخت اقدام کردم، چون فیلم‌اولی بودم با سختگیری‌های زیادی روبه‌رو بودم و زمان زیادی طول کشید تا توانستم مجوز را دریافت کنم. در این میان، مسائلی مانند سابقه‌ هنرجویی و شاگردی من نزد آقای عباس کیارستمی نیز به جای اینکه مشکلات مرا برای ورود به این عرصه کاهش دهد، مزید بر علت شده بود و این سوال را برای خیلی‌ها ایجاد می‌کرد که اصلا چرا می‌خواهی کمدی بسازی؟

 

 

-جواب شما چه بود؟

زمانی که آقای کیارستمی زنده بودند، من یک‌بار به ‌ایشان گفتم که می‌خواهم فیلم کمدی و تجاری بسازم که به شدت استقبال کردند و گفتند کار خوبی می‌کنی، اما سعی کن نگاه خودت را داشته باشی. بنابراین در جواب منتقدان، این جمله را که هیچ‌وقت فراموش نمی‌کنم، تکرار می‌کردم. در زمینه سینما معتقدم اینکه فیلمسازی فیلمی بسازد که مجبور شود آن را در کمد نگه دارد، فاجعه است. ترجیح من در این زمینه همواره این بوده که فیلمی تجاری و مردم‌پسند بسازم و تعریف سینما به نظرم جز این نیست!

 

 

-در روزهای اخیر درباره اینکه چرا نقش اول فیلم‌تان را به فرزاد فرزین داده‌اید، نقل قول‌های زیادی از شما در خبرگزاری‌ها منتشر شده که برخی هم جنجالی بوده‌اند. نمی‌خواهید صریح و بدون پرده‌پوشی در این مورد صحبت کنید؟

فیلمنامه ما درباره خواننده‌ای است که صدایش دچار مشکلی می‌شود و مجبور است از بدل استفاده کند. در سینمای ایران بازیگر- خواننده نداریم و تنها چند بازیگر از قبیل محمدرضا گلزار، محمدرضا فروتن، بهرام رادان و امثال آنها تک‌آهنگ‌هایی خوانده‌اند. ولی ما برای باورپذیرتر شدن نقش، نیاز به فردی داشتیم که در عرصه خوانندگی فعالیت حرفه‌ای داشته باشد که فرزاد فرزین گزینه مناسبی بود؛ به‌خصوص به این دلیل که شبکه نمایش خانگی را هم تجربه کرده بود.

 

-آیا وجه خوانندگی او مهم بوده یا توانایی بازیگری‌اش؟

هر دو. گذشته از اینکه فرزاد فرزین در کنار بازی در فیلم، در بخش‌های موسیقایی فیلم هم مشورت‌هایی به من می‌داد، اما کتمان نباید کرد که گزینه‌های زیادی برای بازی در نقش خواننده نداریم.

 

-برای همین است که در رسانه‌ها از گلزار، رادان و فروتن نام برده‌اید که همکاری با آنها به فرجام نرسیده است؟

گلزار، رادان و فروتن نیز با اینکه چند تک‌آهنگ خوانده‌اند، اما خواننده حرفه‌ای نیستند. علاوه بر این، در فیلمی مانند «آهنگ دونفره» که مستقل و بدون بودجه دولتی بود، نمی‌شد با بازیگری مانند محمدرضا گلزار با آن دستمزد بالایش همکاری کرد.

 

 

-خواننده‌های محبوب دیگر چه؟

اتفاقا برای این فیلم به خواننده‌های دیگری مانند آرش عدل‌پرور و امیر مقاره نیز -که برای مردم شناخته‌شده بودند، اما هنوز جلوی دوربین نرفته بودند- فکر کردیم.

 

 

-راستی؛ فیلم شما سال 99 ساخته شده است. این فاصله سه‌ساله بین ساخت و اکران، باعث نشد کهنه شود؟

کتمان نمی‌توان کرد که فیلم باید در همان مقطع ساخته‌شدنش اکران شود. به هر حال، گذشت زمان ممکن است از تازگی فیلم کم کند. به عقیده من، در جامعه‌ای مثل جامعه امروز ما که مدام در حال تغییر و تحول است، بهترین اتفاق این است که فیلم در زمانی که ساخته می‌شود، نمایش داده شود. با این حال، «آهنگ دونفره» فیلمی اعتراضی نیست که مثلا با از بین رفتن سوژه اعتراض، موضوعیت خود را از دست بدهد. فیلم صرفا نگاهی انسانی به رابطه‌ای دوستانه دارد که بعید است به این زودی کهنه شود.

 

 

-حالا در کل از ماحصل کار راضی هستید؟

آغاز فیلمسازی با فیلمی کمدی یا ترسناک مانند راه رفتن بر لبه تیغ است! زیرا چنین ژانرهایی همواره با این خطر همراهند که تماشاگر را به‌عنوان کمدی نخندانند، یا به‌عنوان فیلم ترسناک، خنده‌دار از کار درآیند. ولی به هر حال این ریسک را به جان خریدم! به‌خصوص که از روزگاران دور به آثار سرگرم‌کننده معمایی و پلیسی و البته کمدی‌های جنایی علاقه داشتم و البته در زمان کرونا نیز احساس می‌کردم خنداندن مردم افسرده و کرونازده وظیفه اصلی هر هنرمندی است!